8.YARGI PAKETİ NEDİR? SAMSUN AVUKAT

Halk arasında 8.Yargı Paketi olarak bilinen 7499 Sayılı Kanun, Medeni Kanun, Ceza Muhakemesi Kanunu, İcra ve İflas Kanunu gibi kanunlarda başlıca değişiklik yapan bir kanundur. Bu kanun 12/03/2024 tarihinde 32487 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

8.Yargı Paketinin İçeriği Nedir?

8.Yargı Paketi, getirdiği değişiklikler itibariyle gerek yargı erklerini gerekse de görülmekte olan davası olan kişileri yakından ilgilendirmektedir. Keza ceza yargılamalarında avukatların kanayan yarası haline gelen süre tutum dilekçesi uygulamasına son verilmiş, HAGB kararlarına karşı istinaf yolunun önü açılmış, kanun yoluna başvuru sürelerinde değişikliklere gidilmiştir.

Süre Tutum Dilekçesi Uygulamasında Yapılan Değişiklikler

Bilindiği üzere 8.Yargı Paketi’nin yürürlüğe girmesinden önce ceza yargılamalarında tarafların kanun yoluna başvurma süresi tefhim, yani duruşmada kararın açıklanmasından itibaren başlamaktaydı. Haliyle bu aşamada gerekçeli karar yazılmamış olmaktaydı. Bu nedenle kararın verilmesinden, gerekçeli kararın tebliğine kadar geçen sürede kanun yoluna başvuru süresinin durması için kararın tefhiminden sonra süre tutum dilekçesi verilirdi. Bu durum haliyle birçok hak kayıplarına da sebebiyet vermekteydi. 8.Yargı Paketi ile artık ceza yargılamalarında kanun yoluna başvuru süresi gerekçeli kararın tebliğinden itibaren başlayacak olup, 7 gün olan istinaf başvuru süresi ve 15 gün olan temyiz kanun yoluna başvuru süresi de 2 hafta olarak belirlenmiştir.

8.Yargı Paketi ile HAGB Kararlarına İtiraz Edebilir Miyim?

HAGB kurumunun açılımı Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılmasıdır. Bu kurumun amacı, kişinin aldığı cezanın 2 yıl veya daha az süreli hapis cezası olması halinde, hükmün açıklanmayıp 5 yıllık denetim süresine tabi tutulmasıdır. Bu 5 yıllık denetim süresi içinde kişi kasıtlı bir suç işlemez ise açıklaması geriye bırakılan hüküm kaldırılır ve davanın düşmesine karar verilir. Ancak denetim süresi içerisinde kasıtlı bir suç işlenirse, açıklaması geri bırakılan hüküm açıklanarak kişi cezai müeyyide ile karşı karşıya kalır.

8.Yargı Paketinden önceki dönemlerde de HAGB kararlarına itiraz edilebilmekteydi. Ancak bu itiraz istinaf veya temyiz anlamında bir kanun yolu değildi. İtiraz halinde HAGB kararı usule uygun verilip verilmediği noktasında incelenmekteydi. Yeni yargı paketinin yürürlüğe girmesinden sonra HAGB kararlarına karşı da istinaf ve temyiz kanun yoluna gidilebilecektir. Kanımızca bu uygulama kişinin savunma hakkını kullanması ve masumluğunu kanıtlaması yolunda olumlu bir gelişmeye katkıda bulunmuştur.

8.Yargı Paketi ile Gelen Diğer Yenilikler Nelerdir?

Süre tutum dilekçesi uygulamasının kaldırılması, HAGB kararlarına karşı kanun yolunun açılması, kanun yoluna başvuru süresinin değiştirilmesi gibi değişiklikler tabiri caiz ise yeni yargı paketinin en çok yankı uyandıran değişikliklerinden oldular. Ancak yeni yargı paketi ile gelen değişiklikler bunlarla da sınırlı değildir. Aşağıda bazı değişiklikler sıralanmıştır.

Türk Ceza Kanunu’nda yapılan değişiklikler:

Adli para cezasının bir gün karşılığı olan miktar en az yüz ve en fazla beş yüz Türk Lirası olarak belirlenmiştir.

Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek, ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir.

Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yapılan değişiklikler:

Yakalama, tutuklama işleminin yanı sıra adli kontrol işlemine de karşı Kanunda öngörülen başvuru imkânlarından yararlandırılmayan kişiler, maddi ve manevi her türlü zararlarını, Devletten isteyebilecektir.

Ayrıca Konutunu terk etmemek veya uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla hastaneye yatmak dâhil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek şeklindeki adli kontrol yükümlülükleri uygulandıktan sonra haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenler de tazminat isteyebileceklerdir. Ayrıca karar veren merciler ilgiliye tazminat hakları bulunduğunu bildireceklerdir.

Suç soruşturması veya kovuşturması sırasında Kanuna uygun olarak yakalandıktan veya tutuklandıktan sonra haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilen, mahkûm olup da gözaltı ve tutuklulukta geçirdiği süreleri, hükümlülük sürelerinden fazla olan veya işlediği suç için kanunda öngörülen cezanın sadece para cezası olması nedeniyle zorunlu olarak bu cezayla cezalandırılan, konutunu terk etmemek veya uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla hastaneye yatmak dâhil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek şeklindeki adli kontrol yükümlülükleri uygulandıktan sonra haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilen (CMK 141/1 (e), (f) ve (l) bentleri) kişiler bakımından tazminat istemleri Tazminat Komisyonu tarafından karara bağlanacaktır.

Sanığın kabul etmemesi halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmeyeceği hükmü kaldırılmıştır.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilecektir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının ilk derece mahkemesi sıfatıyla bölge adliye mahkemesi veya Yargıtay tarafından verilmesi halinde temyiz yoluna gidilebilecektir.

Kaçak sanık hakkında daha önce sorgusu yapılmamış ise, mahkumiyet kararının yanı sıra ceza verilmesine yer olmadığı kararı da verilemeyecektir.

Basit yargılama usulünde itiraz üzerine, itiraz, itirazı veren Mahkeme dışındaki tevzi kriterlerine göre belirlenen asliye ceza mahkemesi tarafından incelenecektir. Yargılama giderlerine, vekalet ücretine veya maddi hataya ilişkin itiraz olması halinde yine basit yargılama usulü kapsamında hata giderilecek ve sanığın indirimi korunacaktır.

İstinaf kanun yoluna başvuru süresi hükmün gerekçesiyle birlikte tebliğ edildiği tarihten itibaren iki hafta içinde yapılacaktır.

Temyiz kanun yoluna başvuru süresi hükmün gerekçesiyle birlikte tebliğ edildiği tarihten itibaren iki hafta içinde yapılacaktır.

Cumhuriyet savcısı temyiz dilekçesinde, temyiz isteğinin sanığın yararına veya aleyhine olduğunu açıkça belirtecektir.

Türk Medeni Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler:

Kesinleşmiş hapis cezasının infazı amacıyla ceza infaz kurumunda bulunan ergin bir kişi ancak kendi isteğiyle kısıtlanabilecek veya kendisine kayyım atanacaktır.

Toplam beş yıl veya daha fazla kesinleşmiş hapis cezasına mahkum ergin kişi isteği bulunmasa dahi kişiliğinin veya malvarlığının korunması bakımından gerekli görülmesi hâlinde kısıtlanabilecektir.

Vesayet makamının karar vermeden önce hükümlüyü dinleme zorunluluğu getirilmiştir.

Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle kısıtlamaya karar verilebilmesi için resmi sağlık kurulu raporunun tanzimi için gereklilik bulunması halinde Kanun’un 436. madde hükmü uygulanacaktır.

Mahkeme tarafından hekim ön raporu üzerine verilen yerleştirme kararına karşı ilgili veya yakınları tarafından on gün içinde itiraz yoluna başvurulabilecektir.

İcra ve İflas Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler:

Sürelerin başlama ve bitmesi hususunda, süre hafta olarak belirlenmiş ise başladığı güne son hafta içindeki karşılık gelen günde bitecektir.

Tasdik veya ret kararına karşı borçlu ve tasdik duruşması sırasında itirazda bulunmuş olan alacaklılar tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde istinaf yoluna, istinaf incelemesi üzerine verilen karara karşı da tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurabilecektir.

Bölge Adliye Mahkemesi hukuk dairelerince verilen ve miktar veya değeri elli sekiz bin sekiz yüz Türk lirasını geçen nihai kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurulabilecektir.

Samsun avukat olarak içerik hakkında sizleri bilgilendirmeye çalıştık. 8.Yargı Paketi ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Resmi Gazete linki.

Samsun Avukat